In onze tijd heerst breed in de maatschappij, in de politiek, in de media en binnen (populair) wetenschappelijke kringen de ‘conflictmythe’. Deze conflictmythe houdt het verhaal levend dat de wetenschap in een eeuwige strijd is verwikkeld met religie. Tijdens de 17de eeuw, het tijdperk van de Renaissance, zou het wetenschappelijke denken dat (zo zegt men) in de Griekse oudheid was opgekomen, opnieuw zijn geboren (renaissance). Met deze mythe wordt een idee geschapen en in stand gehouden dat geloof en wetenschap elkaars vijanden zijn, in oorlog, en dat God bij elke stap die de wetenschap zet, terrein verliest. Het resultaat moet uiteindelijk een wetenschappelijke wereld zijn, waarin geloof in God verleden tijd is.
Deze conflictmythe is al menig keer wetenschappelijk onderuit gehaald, maar blijft toch hardnekkig in leven. In het tijdperk van de Tweede Wereldoorlog en het Communistisch atheïsme met miljoenen doden tot gevolg, had iedereen kunnen weten dat wetenschap uit zichzelf geen moraal heeft. Wetenschap is niets anders is dan een instrument. En afhankelijk van de heersende ideologie zal wetenschap ten goede of ten kwade worden gebruikt. Juist de twintigste eeuw met twee wereldoorlogen en een koude wereldoorlog, had ons voor eeuwig moeten verlossen van deze conflictmythe. Echter, door de religieuze deceptie die het Joodse Volk had meegemaakt kwam er een God-is-dood-theologie op die wonderwel de god-is-dood ideologie van de conflictmythe deed overleven waardoor ze ondanks alle wetenschappelijke weerleggingen nog steeds dominant is in de Westerse cultuur.
Ik moet hierbij denken aan de parabel van de verloren zoon. Hoever moest deze zoon wegzinken, voordat hij naar zijn vader terugkeerde? Hoever moet de wereld wegzinken voordat ze zich weer richt op God de Vader? Het wonderlijke is dat de vader in de parabel zijn zoon liet gaan. Hij hield hem niet tegen. Hij kreeg zelfs alle bezittingen mee. Zo heeft de Westerse wereld gekozen voor wetenschappelijke vrijheid zonder God, gelovend in de conflictmythe, en heeft de wereld vervolgens de bezittingen van de aarde verkwist met een milieucrisis en een corona pandemie en toenemende politieke instabiliteit tot gevolg.
Er is geen conflict tussen geloof en wetenschap. Deze mythe wordt kunstmatig in leven gehouden door hen die die zich niet gebonden willen weten door een hogere moraal en door hen die financieel voordeel halen uit ongebreidelde toepassing van wat wetenschappelijk kan. Zal de wereld als een verloren zoon ooit terugkeren naar de Vader? Wanneer we beseffen dat de wereld uit mensen bestaat en dat mensen zich kunnen bekeren, dan … dan is er altijd hoop.
Plebaan Michel Hagen
27 augustus 2021