Deze vraag lijkt een beetje op de vraag: “Hoe oud is Sinterklaas?” Tegenwoordig kun je daar mooi op googlen. Sinterklaas is nog steeds erg populair, met een eigen Sinterklaas journaal en veel Sinterklaas legenden. Daarom is er ook veel over de historische Sint Nicolaas geschreven. Iemand is bij zijn geboorte meestal niet meteen beroemd. Dat overkomt hooguit prinsen en prinsessen. Pas als iemand echt bekend is geworden, raken mensen geïnteresseerd in diens achtergrond. Waar is hij of zij geboren, wie waren zijn ouders en zo meer. Die gegevens zijn soms niet meer te achterhalen. Zo lezen we over Nicolaas van Myra: “Geboorte- en sterfjaar onbekend, waarschijnlijk geboren omstreeks 280 te Patara in Lycië en overleden op 6 december in het jaar 342 of 352”.
Zoiets geldt ook voor Jezus. Geleerden hebben met wetenschappelijke methoden geprobeerd om te berekenen wanneer Jezus geboren moet zijn en wanneer Hij is gestorven, maar het blijft gissen. Jezus is geboren in het jaar 7 of 4 voor Christus (ja dat staat vreemd), om en nabij de tijd dat Herodes de Grote stierf. Rond het jaar 30 ging hij naar Jeruzalem voor het Joodse paasfeest. Hij werd terechtgesteld op bevel van de Romeinse landvoogd Pontius Pilatus. Ook bij Jezus is geprobeerd achteraf de juiste data terug te vinden. Zelfs de Evangelisten hadden daarvoor echter al niet meer de exacte gegevens. Er was nog geen burgerlijke stand of een doopregisters ‘avant la lettre’.
Toch is het antwoord op deze vraag voor Christenen nooit zo heel belangrijk geweest. Het belang van Jezus overstijgt alle kalenders. De Evangelist Johannes schrijft: “In het begin was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God”. Jezus zegt in hetzelfde Evangelie: “Van voordat Abraham werd geboren, ben Ik (Joh. 8,58).” In de theologie spreken we dan over de pre-existente Jezus. Dat is het vooraf-bestaan van Jezus. Lezend in het Evangelie komt het hier op neer: Jezus behoort tot de tijd, of beter gezegd de tijdloosheid, van God. Hij maakte al deel uit van Gods bestaan, in de eeuwigheid voordat de tijd begon.
Wij, mensen van het derde millennium, wij blijven geïnteresseerd in die data, misschien omdat velen van ons leven bij de gratie van de agenda en de kalender. Daarom is het goed dat de Kerk in de eerste eeuwen al de knoop heeft doorgehakt en Jezus’ geboortedag viert op 25 december. De gedachte toen zal ongeveer zo zijn gegaan: De schepping is uitdrukking van Gods vooruitziende wijsheid. De zon is de bron van Licht en leven op aarde. Jezus is de eeuwige bron van Licht en Leven, dus als de dagen gaan lengen, vieren we Jezusʼ geboorte. De vroegere viering van het feest van de onoverwinnelijke zon, maakte deze datum nog meer aansprekend.
Een collega vroeg zich laatst hardop af hoe het komt dat we wel een Sinterklaas-journaal hebben, maar geen Jezus-journaal tijdens de kerstdagen. Op zich een interessante gedachte, mits het dan niet zou moeten gaan over de vraag wat historisch precies is of niet. Een journaal over wat Hij mag betekenen voor ons is welkom: Bron van Licht en Leven, Dageraad van de Nieuwe Tijd, de onoverwinnelijke Zon van ons Bestaan.
Pastoor Michel Hagen