Sommige mensen zeggen: “Vrede is de afwezigheid van oorlog.” Daarmee bedoelen ze dan meestal dat de wapens rusten. Voor andere mensen is dat niet genoeg om van vrede te spreken, zij denken daarbij ook aan mensenrechten en millenniumdoelen. Vrede betekent voor hen ook vrijheid van godsdienst en vrijheid van pers, voldoende voedsel en werk, gezondheidszorg en scholing, gelijke kansen voor man en vrouw, voor arm en rijk. Een wereldwijde vrede, is dat net zoiets als het Rijk van God waar Jezus over spreekt?
Wereldwijde vrede is kostbaar, daar moeten we samen met alle kracht aan werken, maar het blijft een vrede aan de buitenkant, een vrede in de omgeving. Bij Jezus draait alles om de binnenkant; vrede in je hart, in je geest, in je ziel. Het gaat Hem om vrede die van binnenuit komt. Voor Jezus heeft dat alles te maken met Vrede met God.
Ik denk hierbij aan het Evangelie van de landeigenaar die al zijn werkers even veel geeft; de werkers die in de koele namiddag slechts een uurtje hebben gewerkt en zij die vanaf de vroege ochtend en op het heetst van de dag hun werk hebben gedaan; allemaal krijgen ze het volle loon voor één dag. De werkers van het eerste uur waren eerst blij, want ze hadden werk en een prima loon. Toch gingen ze aan het einde van de dag met een boos gezicht naar huis, omdat zij die minder hadden gewerkt evenveel kregen als zij. Een ander voorbeeld is het verhaal van de verloren zoon. Als hij na z’n feestjaren in de ellende komt en besluit om terug te keren naar huis, wordt er feest gevierd vanwege zijn thuiskomst. De oudste zoon; die harde werker, de man waar je op kunt rekenen, die staat voor wat hij zegt, hij is boos, omdat de jongste zoon met vreugde wordt verwelkomd en in genade wordt aangenomen.
Ooit reed ik, met wat kinderen achterin de auto, net door oranje. De auto achter me moest stoppen voor rood. “Ha, ha,” lachten de kinderen: “Hij moet lekker stoppen voor rood”. Dat is toch opmerkelijk; het ging om een wildvreemde automobilist. Blijkbaar is er een soort competitiedrang, waardoor wij plezier hebben als een ander pech heeft of wij meer voordeel hebben dan anderen. Evolutie-psychologen verklaren dit vanuit een ontwikkeling van honderdduizenden jaren. Deze mechanismen hadden we toen nodig om te overleven. In de Kerk spreken we dan over de oude mens, Adam, of de oude Adam (want Adam betekent mens). Dat is de mens die aan deze mechanismen is overgeleverd, die zich daar niet van bewust is en daarin niet vrij staat. De gelijkenissen van Jezus die ik net noemde, confronteren ons met onszelf. Als zijn woord in ons hart weerstand oproept, mogen we concluderen dat de oude Adam of de oude Eva, nog steeds aanwezig is en wij nog niet vrij zijn. Dan zal ons hart dikwijls ook niet in vrede zijn.
Zorg eerst voor de vrede in je hart, vrede die jaloersheid en afgunst, haat en na-ijver, bezitterigheid en achterdocht, overwint en uitbant. Als die vrede in onze harten leeft, komt de andere vrede als vanzelf. Ook die andere slogan van Jezus mag je hier nog bij noemen: “Zoek eerst het Koninkrijk en zijn gerechtigheid en al het overige zal u erbij gegeven worden.” Ik wens u Vrede.
Pastoor Michel Hagen