Twee weken geleden ging mijn column over onze energieverslaving. Deze keer wil uw aandacht vragen voor een andere hedendaagse vorm van verslaving. Onlangs las ik dat het aantal verslaafden aan sociale media explosief toeneemt. Inmiddels zijn er allerlei sites die dit verschijnsel bespreken, soms met een kwinkslag, “O, jee, ik ben verslaafd ;-)”, maar ook vanuit een serieuze invalshoek. Er is zelfs een term voor bedacht: ‘Infobesitas’, een onverzadigbare behoefte aan informatie, zoals obesitas, dat duidt op een onverzadigbare behoefte aan eten.
De term infobesitas is de titel van het kwartaalblad van de obesitasvereniging. Sinds een Amerikaanse blogger het woord gebruikte in deze nieuwe betekenis, is dit vrij breed opgepakt. Wat zijn de klachten? Vermoeidheid, slaaptekort, concentratieproblemen. Met als verrassende diagnose: de angst om iets te missen en er niet bij te horen.
Vooral jongeren zijn er erg gevoelig voor. Het belang van de groep voor een puber is groot en de sociale media zijn daarom juist in deze leeftijdsgroep een geweldige bekoring. Het aantal verhalen van ouders die maatregelen nemen om hun tieners te laten ontwennen zijn legio. Tijdelijk in beslag nemen van het mobieltje, gedurende bepaalde tijden niet achter de computer enzovoort. Met andere woorden: een informatie dieet. Maar denk niet dat volwassenen zelf geen risico lopen.
Vast in media, om niet vast te lopen moet je vasten, een informatie dieet, allemaal terug naar een noodzakelijk minimum. Die gedachte past uitstekend in de veertigdaagse vasten. Het gaat om vrij worden. Zoals het goed is in het eten alle overdaad te verwijderen en terug te gaan naar wat je nodig hebt, zo geldt het ook voor het gebruik van de media. Of het nu gaat om de oudere media, het lezen van de krant, een boek, tv kijken, radio of muziek luisteren, of dat het gaat om de moderne media zoals internet, Twitter, Hyves, Facebook en meer, wie er gevoelig voor is, blijft er altijd meer en langer aan vast zitten dan goed is.
Een medium is een middel. Het grootste gevaar is dat zo’n middel een doel wordt, je erin blijft hangen en nooit het echte doel bereikt. Met het surfen op het internet gebeurt dit vaak. Er is een term voor bedacht: ‘Wilfing’ (wilf = what was I looking for?). Je zoekt iets, je ziet iets interessants en na paar klikken weet je niet meer wat je eigenlijk zocht. De nieuwe media, eten, gokken, alcohol, geld, werk, seks, bridgen, sporten, winkelen, noem maar op, zodra het een doel op zich wordt, raken we het spoor bijster en komen we er in vast te zitten.
Wat een gezonde tijd is de vastentijd toch. Een tijd van meer aandacht voor God en de naaste. Verbondenheid met God in gebed, thuis en in de Kerk, en verbondenheid met de naaste in het dagelijks leven. Nieuwe prioriteiten, meer oog voor elkaar, terug naar de kern, terug naar het doel van ons leven. Op weg naar Pasen en je niet laten afleiden.
Pastoor Michel Hagen